Alopecia areata begint met grote of kale plekken op het hoofd. Het veroorzaakt ongelijkmatige haaruitval. Het is meestal gelokaliseerde haaruitval op de hoofdhuid, maar kan zich uitbreiden over de rest van het lichaam. Ook worden vaak de wimpers en wenkbrauwen aangetast en soms ook de nagels.

Er 3 gradaties van alopecia areata.

1) Alopecia areata
Alopecia areata is de 'pleksgewijze' kaalheid, die zich overal op het lichaam kan voordoen.

2) Alopecia totalis
Vooral het hoofdhaar groeit niet meer.

3) Alopecia universalis
Er is volstrekt geen haargroei meer te bespeuren, noch hoofdhaar, noch lichaamsbeharing.

Alopecia androgenetica, ook wel 'mannelijke kaalheid' genoemd is een veel voorkomende vorm van permanente haaruitval. Het wordt veroorzaakt door de gevoeligheid van de haarzakjes voor het (mannelijke) hormoon dihydroxy-testosteron (DHT). Bij mannen is 'androgenetica' te herkennen doordat de hoeveelheid haar op de kruin of bij de inhammen, minder wordt.

De term ‘mannelijke kaalheid’ is enigszins verwarrend, want ook vrouwen kunnen last hebben van deze vorm van kaalheid. Bij vrouwen wordt daarom gesproken van ‘haarverlies volgens het vrouwelijk patroon’.

Alopecia androgenetica heeft qua oorzaak niets te maken met alopecia areata. Anders dan bij alopecia areata, is de mannelijke kaalheid een onomkeerbaar proces. Haar dat weg is blijft weg. Bij mannen die vatbaar zijn voor alopecia androgenetica kan haaruitval beginnen op elk moment na de puberteit. Voor veel vrouwen begint alopecia androgenetica tijdens de menopauze.

Wist u dat in Nederland ruim 40 procent van de mannen boven de 30 jaar last heeft van alopecia androgenetica?. Bij vrouwen is dat toch nog ruim boven de 20 procent.

Een voor veel mensen bekend verschijnsel is een onverwachte overmatige haaruitval. Er is dan mogelijk sprake van tijdelijk haarverlies. De haaruitval vindt dan plaats over de hele hoofdhuid en niet, zoals bij alopecia areata, pleksgewijs. Men spreekt dan van alopecia diffusa.

Alopecia diffusa (diffuse kaalheid) kan het gevolg zijn van een ernstige ziekte met hoge koorts, of het contact met hoge doses van middelen zoals thallium (rattengif), vitamine A en retinoïden (van vitamine A afgeleide middelen die worden gebruikt bij de behandeling van leukemie). Ook kunnen nogal wat geneesmiddelen tegen kanker kaalheid veroorzaken. Kaalheid kan ook het gevolg zijn van onvoldoende werking van de schildklier of hypofyse, of zelfs van zwangerschap. De haaruitval kan drie of vier maanden na de ziekte of andere aandoening, doorgaan.

De haaruitval is meestal tijdelijk en het haar groeit weer aan.

Alopecia traumatica lijkt enigszins op trichotillomanie, omdat de haaruitval vaak een gevolg is van een externe oorzaak. Bij alopecia traumatica is de haaruitval het ongewilde gevolg van bijvoorbeeld permanenten of ontkroezen, een ongeluk of verbranding. De haren beschadigen hierdoor en breken af. Als bij de verbranding niet alleen de haren, maar ook de huid verbrandt, kan er littekenweefsel ontstaan waardoor de haargroei op die plaats wordt belemmerd (alopecia cicatricialis).

Alopecia traumatica is goed te herkennen doordat er veel afgebroken haren zichtbaar zijn. Alopecia traumatica kan echter worden aangezien voor trichotillomanie of omgekeerd. Om toekomstig haarverlies te voorkomen is het noodzakelijk de juiste oorzaak van het haarverlies te kennen. Net als voor trichotillomanie, is er voor alopecia traumatica geen behandeling. De oorzaak moet worden weggenomen. Zodra de haren niet meer worden afgebroken, kan de haardos zich op een normale wijze herstellen. Indien de alopecia traumatica de haarfollikels heeft aangetast of littekenvorming van de huid is opgetreden, kan op die plaatsen de haargroei blijvend verstoord zijn.

Trichotillomanie (TTM), soms ook afgekort als 'trich', is een kwaal waaraan wereldwijd miljoenen mensen lijden. Het wordt gekarakteriseerd door het dwangmatig uittrekken van lichaamshaar, meestal hoofdhaar, maar ook heel vaak wenkbrauwen en oogwimpers. Vaak is men er al vele jaren mee bezig om er van af te komen, maar lukt dit maar niet. Gelukkig is het niet noodzakelijk om de oorzaak van het probleem te vinden, of te begrijpen wat de betekenis van de gewoonte is van het haar uittrekken. Het is in de neurologie bekend geworden als een gedragspatroon.